Als docent kan je een positieve invloed uitoefenen op de kwaliteit van schrijf- en spreektaken door studenten tijdens het proces goed te begeleiden. Die begeleiding begint met een heldere opdrachtomschrijving. Daarnaast zijn kwaliteitsvolle feedback en een goede voorbereiding op de evaluatie cruciaal. 

Stel een concrete en heldere opdrachtomschrijving op 

Concrete en heldere instructies zorgen ervoor dat je studenten van bij de start goed de verwachtingen kennen: 

• Expliciteer de doelstellingen van de opdracht, zowel in je studiefiche als in de opdrachtomschrijving.  
• Communiceer de inhoudelijke vereisten en bepaal de vormelijke afspraken: stijl, structuur, taalvorm, referentiestijl, enz. Daarvoor kan je eventueel werken met goede voorbeelden van gelijkaardige oefeningen.  
• Benadruk of studenten al dan niet gebruik mogen maken van een generatieve AI-tool. Bespreek met hen de valkuilen van zulke tools. Als je het gebruik toelaat, baken dan de grenzen af. Communiceer daarover concreet en helder. Zorg ervoor dat jouw aanpak in overeenstemming is met de opleidingsvisie op generatieve AI.
• Ga in op de praktische afspraken, bijvoorbeeld de tijdsplanning, en de randvoorwaarden, bijvoorbeeld individuele taak of groepstaak. Als je kiest voor een groepstaak, leg dan de rolverdeling van tevoren vast.  
• Geef de studenten ook al de beoordelingscriteria mee zodat ze daar rekening mee kunnen houden.  

Bereid de student voor op de taak 

Vaak zijn studenten nog niet vertrouwd met bepaalde taken. Het is noodzakelijk dat je ze een presentatie of les geeft hoe zij die het best aanpakken. Probeer op die manier curriculair ondersteuning aan te bieden zodat je alle studenten bereikt. Maak ze tegelijkertijd attent op bestaande taalondersteuningsinitiatieven aan de UGent, zie: 'Hoe bied je taalsteun aan?'

Geef van in het begin algemene schrijftips waarmee je de student erop wijst dat schrijven een complex proces is:  

• Stimuleer de student om een bouwplan uit te schrijven. Dat zal in een later stadium de inhoudstafel vormgeven. Je dwingt zo om te structureren, verbanden te leggen en prioriteiten te bepalen.  
• Geef de raad om gemakkelijke stukken voor moeilijke te schrijven.  

Geef (tussentijdse) feedback  

• Formuleer je tussentijdse feedback op een verhelderende en concrete manier. Bijvoorbeeld: “Ik begrijp deze zin als… Is het dat wat je bedoelt?” of “Dus eigenlijk zeg je … Ik denk dat daar een stap ontbreekt, denk je niet?” Geef extra bronnenmateriaal als dat nodig is.  
• Gebruik die verhelderende feedback ook wanneer de student stukken tekst indient / een presentatie inoefent, maar combineer die met impliciete corrigerende feedback. Bij dat soort feedback gebruik je codes om naar specifieke (evaluatie)criteria in bijvoorbeeld een rubric te verwijzen. Naast codes kan je ook werken met gebundelde feedback, waarin je twee à drie concrete voorbeelden geeft die die feedback illustreren. Vermijd expliciet te corrigeren: de student zal niet veel leren wanneer jij de tekst herschrijft / de presentatie overneemt.  
• Geef ook concrete positieve feedback: “Deze paragraaf heb je mooi gestructureerd.” “Dat is een goede intro van je presentatie.” Succeservaringen doen het zelfvertrouwen van de student groeien en verlagen eventuele schrijf- of spreekdrempels.  
• Lees bij schrijftaken maar één hoofdstuk grondig na als de tijd beperkt is. Zorg ervoor dat je de problemen op gebied van structuur, schrijfstijl, taalvorm, enz. duidelijk maakt: een student zal sowieso gelijkaardige fouten maken in de rest van zijn tekst. Geef die mee als feed-up.  
• Die feed-up kan je ook voor de hele groep meegeven: verduidelijk typische fouten bij die opdracht, zodanig dat studenten die fouten niet meer maken. 
• Werk met tussentijdse deadlines. 

Maak duidelijke afspraken over de organisatie van de begeleiding 

• Geef aan wanneer studenten begeleiding kunnen verwachten en hoe ze je kunnen bereiken. 
• Als je een student individueel begeleidt, beslis dan of je met een spreekuur werkt, dan wel of je de student op individuele afspraak laat komen.  
• Je kan eventueel begeleidingskrediet voorzien: studenten kiezen wanneer ze een vastgelegde hoeveelheid begeleidingstijd opnemen. Dat stimuleert de zelfredzaamheid van de student. Leg de afspraken eventueel vast in een begeleidingsovereenkomst. 

Meer weten? 

• Volg de vorming ‘Begeleiden van schrijftaken’.  
• Lees meer over feed-up, feedback en feedforward in de onderwijstip ‘Feedback: (bijna) alles wat je moet weten’.  
• Lees meer over de begeleiding van een masterproef in de onderwijstip ‘Masterproef: hoe begeleid je die?’