Ben je op zoek naar een werkvorm die studenten toelaat te werken aan complexe, interdisciplinaire of vakoverstijgende problemen? Wil je werken aan de integratie van inhouden en vaardigheden over een langere periode? Dan is projectgebaseerd onderwijs een sterke werkvorm! 

Wat is projectgebaseerd onderwijs? 

Een project is een werkvorm waarbij studenten over een langere periode leren door het onderzoeken en beantwoorden van complexe vragen, problemen of uitdagingen. Projectgebaseerd onderwijs kan vorm krijgen door zelfstandig werk of groepswerk met de nadruk op integratie van de inhouden en vaardigheden van verschillende opleidingsonderdelen. Studenten voeren een reeks activiteiten uit zonder permanent toezicht. Dat leidt tot een eindproduct dat voorgelegd wordt voor een beoordeling. 

Een specifiek voorbeeld hiervan is een onderzoeksproject. Daarbij moeten studenten zelfstandig een onderzoek ontwerpen en/of uitwerken onder begeleiding. Hierdoor toont de student aan dat hij of zij in staat is om een onderzoeksvraag te formuleren, onderzoeksliteratuur te verwerken, een geschikte methodologie te ontwerpen en resultaten van bestaand/eigen onderzoek of ontwerp te interpreteren, rapporteren en evalueren. Dit proefschrift of ontwerp kan het sluitstuk van de opleiding vormen, bijvoorbeeld in de vorm van een masterproef.  

Hoe zet je projectgebaseerd onderwijs in? 

Een project zorgt dat studenten geïntegreerd werken. De werkvorm laat toe te werken aan eindcompetenties zoals probleemoplossend vermogen, kritisch denken, samenwerken en communicatie, maar net zo goed creativiteit en innovatie. Projectgebaseerd onderwijs kan zowel binnen als buiten de muren van de universiteit plaatsvinden. 

Welke aandachtspunten zijn er bij projectgebaseerd onderwijs? 

Overleg met de lesgevers van de opleidingsonderdelen 

Een duidelijke opdracht en goede begeleiding doorheen het project met bijbehorende feedback tijdens het proces zijn cruciaal om goede leereffecten te bereiken. Wanneer projectwerk vakoverschrijdend wordt ingezet, is een grondige afstemming en samenwerking tussen betrokken lesgevers dus noodzakelijk.  

Voorzie een handleiding 

Om het proces te ondersteunen, is een studentenhandleiding een goed idee. Beschrijf de context van het project, de projectomschrijving, eind- en tussenproducten, de planning, verplichte en aanbevolen literatuur, evaluatiecriteria, verantwoordelijke projectbegeleiders. 

Gebruik technologie 

Technologie kan samenwerking tussen studenten ondersteunen. Ufora biedt als leerplatform mogelijkheden om bijvoorbeeld samen aan documenten te werken of om peerevaluatie in te zetten. 

Besteed aandacht aan rol- en taakverdeling binnen de groep 

De samenstelling en grootte van de groep zijn belangrijk voor het slagen van deze werkvorm. Rollen toekennen en het duidelijke afgebakende deelopdrachten verdelen helpt het groepswerk te centreren rond het project. 

Voorzie begeleiding  

Begeleid de studenten actief tijdens, bijvoorbeeld tijdens feedbacksessies. Let erop dat zowel het product als het proces aan bod komen.  

Waarom is Community Service Learning een bijzondere vorm van projectgebaseerd onderwijs? 

Community Service Learning (CSL) is een onderwijsvorm waarbij studenten de theorie toepassen tijdens een concreet maatschappelijk engagement, individueel of in groep, binnen of buiten de universiteitsmuren (bijv. studenten Industriële wetenschappen maken een hulpmiddel voor iemand met een functiebeperking). Die dienstverlening maakt deel uit van het opleidingsonderdeel.  

Studenten komen daarmee tegemoet aan reële noden binnen de samenleving. Kennisdeling en wederkerigheid staan dus centraal. Niet alleen de student leert bij, maar ook de organisatie, die bijgestaan wordt in hun specifieke vraag. Bovendien worden studenten aangespoord om kritisch te reflecteren over hun maatschappelijke bijdrage en hun eigen leerproces. 

Meer weten over CSL?

Meer weten? 

Lees de bronnen waarop deze onderwijstip is gebaseerd: 

• Bell, S. (2010). Project-Based Learning for the 21st Century: Skills for the Future. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 83(2,), 39-43. 
• BV Databank. (2015). Projectwerk. Geraadpleegd op 11/10/2019 via https://www.bvdatabank.be/node/175
• Buck Institute for Education. (z.d.). PBLworks. Geraadpleegd op 11/10/2019 via https://www.pblworks.org/what-is-pbl