Didactische werkvormen in een opleiding

De opleiding heeft voldoende aandacht voor een doordachte en goed op elkaar afgestemde mix van online en on campus onderwijs. De opleiding gebruikt een gevarieerde set van didactische (activerende) werkvormen die aantoonbaar aansluiten bij de opleidingscompetenties (OLR). Daarnaast stimuleert de opleiding dat studenten verantwoordelijkheid nemen tijdens hun eigen leerproces. 

Wat? 

Een kwaliteitsvol programma omvat een gevarieerde set aan didactische werkvormen. Bewust gekozen didactische werkvormen zorgen ervoor dat studenten de eindcompetenties zo efficiënt mogelijk verwerven. Door een stapsgewijze en logische opbouw, bereiken ze een steeds hoger beheersingsniveau.  

De UGent beschikt over een glossarium met werk- en evaluatievormen dat: 

  • lesgevers helpt om gerichte keuzes te maken en die op te nemen in de studiefiche; 
  • studenten informeert over de werk- en evaluatievormen. 

De keuze voor een geschikte werkvorm hangt af van: 

  • de inhoud van een vak 
  • de aanpak van de lesgever(s) 
  • het aantal studenten 

Wat doet de opleidingscommissie?  

De opleidingscommissie bewaakt en evalueert de mix van werkvormen binnen het programma, afgestemd op de context en finaliteit van de opleiding en ziet toe op een passende evaluatiepraktijk. 

Een opleidingsprogramma bevat een evenwichtige combinatie van: 

  • werkvormen gericht op kennisverwerving (zoals hoorcolleges en zelfstandig werk)  
  • werkvormen gericht op verwerving van vaardigheden en attitudes (zoals excursies en groepswerk)  

De opleiding realiseert dit door een mix van online en on-campusonderwijs, afgestemd op de eindcompetenties en stimuleert studenten om actief aan de slag te gaan met leerinhouden. 

Waarom? 

Een programma met gevarieerde en doordachte didactische werkvormen is nodig om de OLR bij alle studenten te realiseren. Zo’n opleidingsprogramma speelt in op verschillende leernoden en leerstrategieën en biedt tal van voordelen voor studenten: 

  • Studenten ervaren meer betrokkenheid en hun motivatie en betrokkenheid neemt toe. 
  • Studenten hebben een diepgaand begrip van inhouden: bijvoorbeeld door toepassing mogelijk te maken 
  • Studenten leren gradueel meer verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigen leerproces dankzij een bewust opgebouwde en gevarieerde set aan didactische werkvormen  
  • Engagement wordt gestimuleerd, wat leidt tot optimale leerkansen, competentieontwikkeling en studierendement 

Aan de slag

Zet in op variatie aan werkvormen in je opleiding    Bouw aan de zelfsturing van je studenten    Volg de geldende procedures en richtlijnen   

Zet in op variatie aan werkvormen in je opleiding 

  • De opleiding kan onderstaande leidraad gebruiken om een beleid te voeren rond werkvormen in de opleiding.

Beleid werkvormen in je opleiding

Waar kan je aan werken?

Concrete acties

Breng de variatie in kaart

Zorg voor een evenwicht tussen werkvormen gericht op kennisverwerving en werkvormen gericht op vaardigheden en attitudes

  • Doe de check in je monitor met de relevante data.
  • Gebruik de competentiematrix om de werk- en evaluatievormen in de opleiding in kaart te brengen.
  • Zorg voor een stapsgewijze en logische opbouw van werk- en evaluatievormen waarbij een steeds hoger beheersingsniveau wordt gerealiseerd.

Zet in op Blend@Ugent

Zorg voor een doordachte mix van online en on campus onderwijs.

  • Gebruik de gespreksleidraad Blend@UGent om een doordachte mix van online en on campus onderwijs te realiseren. 
  • Gebruik de leidraad op UFORA en bepaal een plan van aanpak met je OC.

Professionaliseer je lesgevers

Stimuleer je lesgevers om geschikte werkvormen te kiezen op basis van een

  • Vraag op een gepast moment in het academiejaar (just in time) een vorming op maat aan voor lesgevers uit jouw opleidingsteam.  
    • (Her)ontwerp je opleidingsonderdeel.   
    •  Je studiefiche, je vriend.
  • Vraag een vorming op maat aan rond een bepaalde werkvorm en spoor lesgevers aan om deel te nemen:
    • Groepswerk
    • Peer teaching
    • Hoorcollege voor grote groepen
    • Masterproef
    • Ontwerpen van online leerpaden

 

Bouw aan de zelfsturing van je studenten

Vaak denken we dat studenten in het hoger onderwijs zelfregulerende vaardigheden al volledig ontwikkeld hebben, of dat ze die zelfstandig kunnen aanleren maar niks is minder waar. Zelfregulerende vaardigheden ontwikkelen is een gedeelde verantwoordelijkheid van de student, de lesgevers, de onderwijsondersteuners én de opleiding. Om op een effectieve manier te werken aan zelfregulerende vaardigheden van studenten, is er een opbouw nodig van meer lesgevergestuurd naar studentgestuurd onderwijs in het opleidingsprogramma. De opleidingscommissie speelt een belangrijke rol in het bewaken van deze opbouw en het bepalen van acties om de zelfsturing van studenten te versterken. Vraag een vorming op maat aan met je OC om de zelfregulerende vaardigheden te versterken in je opleiding, contacteer onderwijs@ugent.be.  

Volg de geldende procedures en richtlijnen 

Laat je ondersteunen

Laat je ondersteunen door de collega’s van onderwijs@ugent.be om aan de slag te gaan. Voorbeelden van ondersteuning:

  • In kaart brengen waar en hoe er al gewerkt wordt aan zelfregulerende vaardigheden in je opleiding en acties bepalen.
  • In kaart brengen van de werkvormen in het opleidingsprogramma en acties bepalen in functie van meer variatie. 

UGent-Praktijken

Laatst aangepast 23 december 2025 10:35