Een hoorcollege is vaak eenrichtingsverkeer: je bent zelf overwegend aan het woord en er is weinig interactie met de studenten. Deze werkvorm wordt daarom vaak toegepast bij grote groepen. Het is geen fabeltje dat de aandacht van studenten aanzienlijk verslapt na de eerste 10 minuten. Toch bestaan er technieken om hen gefocust te houden. Hoe dan? Dat lees je in deze onderwijstip. 

Start with a bang

• Krijg meteen de aandacht van je studenten te pakken, bijvoorbeeld door een attribuut mee te brengen, een frappant videofragment te tonen, een cartoon te laten zien of een kritische vraag te stellen. 
• De eerste tien minuten van het hoorcollege onthouden studenten 70 procent van wat de lesgever vertelt. Verspil die kostbare tijd dus niet aan praktische mededelingen, maar gebruik ze voor inhoudelijke informatie. 

Bouw regelmatig verandering in

Bouw elke 10 tot 15 minuten een vormelijke of inhoudelijke verandering in. Zo hou je de aandacht vast met telkens iets nieuws in je hoorcollege. Variëren kan zo: 

• de powerpoint even afzetten 
• een open of meerkeuzevraag stellen 
• de studenten een kleine opdracht geven 
• even rondwandelen tijdens het doceren 
• een voorbeeld geven 
• een grappige cartoon laten zien 
• een uitdagende vraag stellen  

Lees hier meer over in de onderwijstip ‘Hoorcollege: hoeactiveer je studenten’.

Subtieler variëren kan door je spreektoon, je spreektempo of je lesintensiteit te veranderen. Of: gebruik gebaren en schrijf op het bord. Zo gaat de aandacht van de student weer naar jou als lesgever.

Las korte pauzes in

• Korte pauzes zijn geen verloren tijd. Gebruik ze om studenten te laten nadenken over een vraag. Daarmee bereik je een groter leereffect dan wanneer je langer dan een uur aan een stuk doceert. De leerwinst compenseert dus de verloren tijd.
• Zwijg ook af en toe 5 tot 30 seconden. Studenten kunnen de aangereikte leerstof zo verwerken. Wees niet bang om de stilte lang te laten duren; vaak duurt ze immers veel korter dan je denkt. 

Maak oogcontact

Als je oogcontact maakt, verhoog je de betrokkenheid. Kijk studenten aan vanuit verschillende hoeken van het lokaal. Staar niet, maar laat je blik even rusten om contact te maken met de student en ga vervolgens verder. Je test op die manier meteen of iedereen nog kan volgen.

Geef je eigen doceerstijl vorm

Ontwikkel je eigen doceerstijl waarin je je goed voelt. Studenten appreciëren authenticiteit. Sta voor de volle 100 procent achter je leerstof en breng die met enthousiasme: het werkt aanstekelijk en heeft een goede invloed op de motivaties van je studenten.

"Aandacht houden van studenten in grote groepen kan alleen als de lesgever ook echt gelooft in wat hij doceert en de aandacht ‘neemt’. Dat vereist een grote (zelfs fysieke) inspanning.” (ZAP-lid, faculteit Recht en Criminologie, studentengroep van ongeveer 150 studenten)

Moedig noteren aan

Moedig je studenten aan om notities te nemen. Noteren tijdens het luisteren ondersteunt namelijk het geheugen en geeft de studenten de kans om de stof al een eerste keer te verwerken. Geef je studenten dus een reden om op te letten en notities te nemen: plaats op je powerpoint bijvoorbeeld enkel kernwoorden en niet een volledige tekst. Meer hierover in de onderwijstip ‘Noteren tijdens de les: hoe stimuleer je dat?’. 

Eindig gevat

• Laat de les niet uitdoven. Eindig met bijvoorbeeld een citaat dat de inhoud samenvat of een vraag waar de volgende les mee start.
• Studenten durven niet altijd hun vragen te stellen voor de hele groep. Blijf daarom even hangen na je les. Zo krijgen studenten toch nog de gelegenheid om face-to-face iets te vragen. Kan je niet meteen antwoorden? Leg dan meteen een afspraak vast waarin ze antwoord krijgen.
• Tot slot: accepteer dat studenten niet de hele les even aandachtig kunnen zijn; soms moeten ze ook even rusten en inactief zijn.

 

Laat je inspireren door deze video waarin ervaren collega’s hun tips meegeven rond het lesgeven aan grote groepen

Meld je aan met je UGent account op MS Stream om de video te bekijken.

Meer weten? 

Lees de bronnen waarop deze onderwijstip is gebaseerd: 

• Svinicki, M., Mckeachie, W.J. (2010). McKeachie's teaching tips: strategies, research, and theory for college and university teachers, Wadsworth: Cengage Learning. 
• Bligh, D. (2000). What’s the use of lecturers? San Francisco: Jossey-Bass. 
• Campbell, R. (1999). Mouths, machines, and minds. The Psychologist, 12, 446-449. 
• ten Dam, G., van Hout H., Terlouw, C. & Willem, J. (2000). Onderwijskunde Hoger Onderwijs, Handboek voor docenten. Van Gorcumé. p.84-87