Wat is het?

Challenge-based education (CBE) is een onderwijsvorm waarbij waarbij studenten een complexe maatschappelijke uitdaging identificeren en daarvoor een innovatieve, interdisciplinaire oplossing ontwikkelen en implementeren. Om tot die oplossing te komen, werken studenten samen met peers, lesgevers en externe experts en verdiepen ze zich in verschillende disciplines. Het proces van oplossingen vinden voor challenges helpt studenten om naast inhoudelijke expertise ook essentiële generieke competenties te ontwikkelen zoals creativiteit, teamwork en communicatie. Challenge-based education wordt ook wel challenge-based learning genoemd.

Enkele kenmerken onderscheiden CBE van andere onderwijsvormen:

• Studenten werken aan een complexe, real-world uitdaging verbonden aan thema’s van mondiaal belang (bv. energie en circulaire economie, gezondheid en welzijn, klimaatverandering…). Ook de lesgevers of experts hebben geen pasklare oplossing voor deze uitdaging.
• Multidisciplinariteit: verschillende perspectieven en disciplines worden geïntroduceerd in het proces, bv. door studenten uit verschillende disciplines samen te brengen of door een probleem uit verschillende invalshoeken te benaderen.
• CBE vereist samenwerking tussen studenten, lesgevers en externe stakeholders zoals regionale actoren, ngo’s en bedrijven. De stakeholders dragen bij aan het proces door real-life challenges voor te stellen.
• CBE vraagt flexibiliteit van alle betrokkenen: het resultaat ligt namelijk niet op voorhand vast.
• Innovativiteit en creativiteit: studenten worden gestimuleerd om out of the box te denken.
• Lesgevers fungeren vaak als coaches die het proces faciliteren.

Waarom CBE?

Onze wereld en samenleving veranderen en evolueren voortdurend, wat professionals vereist die niet alleen diepgaande inhoudelijke kennis bezitten, maar ook generieke competenties. Daaronder vallen bijvoorbeeld kritisch denken, internationale en interculturele competenties, maatschappelijk engagement, ondernemend handelen, communicatievaardigheden, enzovoort. Dit wordt ook vaak aangeduid met het idee van de “T-shaped professional”. CBE is uitermate geschikt om generieke competenties te oefenen die van belang zijn in de moderne – en toekomstige – maatschappij.

Daarnaast krijgen studenten de kans om netwerken op te bouwen en vaardigheden toe te passen in authentieke omgevingen. Bovendien tonen studenten een grotere betrokkenheid en motivatie bij deze onderwijsvorm. Ook lesgevers ondervinden voordelen wanneer ze CBE inzetten: ze ontwikkelen onderwijs- en coachingsvaardigheden en verbreden zelf hun netwerk.

De focus van CBE gaat verder dan een oplossing ontwikkelen voor een real-life challenge. In de kern van CBE ligt het proces dat tot die oplossing leidt, waar studenten samenwerken en een groot aantal nieuwe vaardigheden en kennis opdoen.

Hoe zet je CBE in?

CBE kent drie verschillende fasen die studenten en lesgevers doorlopen, volgens het kader van Nichols, Cator and Torres (2016).

1. Engage

In deze eerste fase verkennen studenten een breed concept (“big idea”), waarbij ze zich essentiële vragen stellen. Aan de hand daarvan komen ze tot een concrete uitdaging (“challenge”) waarop ze een antwoord willen formuleren in de volgende fasen. Bijvoorbeeld, het brede concept gezondheid zou kunnen leiden tot de essentiële vraag: Wat is er nodig om gezond te zijn? en tenslotte tot de concrete uitdaging Hoe kunnen we fysieke activiteit aanmoedigen om gezondheid in de leeftijdscategorie 18-25 jaar te verbeteren?

2. Investigate

In deze fase voeren studenten onderzoek uit om informatie te verzamelen die hen kan helpen om tot innovatieve oplossingen te komen voor de uitdaging. Dat kan gaan van wetenschappelijke literatuur en media tot thematische lessen door experts en interviews met stakeholders. Studenten kunnen zelf aan de slag, maar lesgevers kunnen hen ook ondersteunen door bepaalde bronnen aan te reiken. 

3. Act

In de laatste fase ontwerpen en ontwikkelen de studenten oplossingen en implementeren ze die idealiter ook in een authentieke omgeving. In langere CBE-cursussen kunnen er meerdere cyclussen plaatsvinden waarbij studenten een prototype ontwerpen, testen en bijsturen. Ten slotte wordt het proces en de effectiviteit van de oplossing geëvalueerd samen met stakeholders.

 

Belangrijk is dat deze drie fasen niet strikt gescheiden verlopen, maar in de meeste gevallen overlappen. Doorheen het hele proces reflecteren de studenten over hun activiteiten en documenteren en delen ze die ook.

CBE op maat

Als lesgever kan je CBE op verschillende manieren inzetten, of je nu een aantal aspecten van CBE implementeert in bestaande cursussen dan wel volledige cursussen ontwerpt gebaseerd op CBE.

In elke lescontext zijn er andere behoeften en doelen. Daarom zijn er binnen elk van de fasen vrijheidsgraden die de ruimte geven om de onderwijsvorm op maat in te zetten. Bijvoorbeeld:

• Wordt er multidisciplinair samengewerkt binnen de faculteit, over de grenzen van faculteiten heen of zelfs internationaal?
• Hoe lang duurt het CBE-gedeelte? Dat kan gaan van één sessie tot een volledig semester of zelfs langer.
• Krijgen externe stakeholders een prominente rol in het proces?
• Wordt de uitdaging gedefinieerd door de studenten of door de lesgever? In het laatste geval wordt de eerste fase (“engage”) in principe overgeslagen.
• Worden begeleidende bronnen aangeleverd door de lesgevers of externe stakeholders? 
• Zijn er herontwerpcycli voor de oplossing van de studenten?
• Hoe worden studenten geëvalueerd?

Wat zijn aandachtspunten?

• Hou rekening met een hoge mate van onzekerheid voor zowel studenten als lesgevers, aangezien het proces in aanzienlijke mate door studenten gestuurd wordt.
• In CBE worden groepen studenten vaak begeleid door coaches, wat een andere aanpak vraagt dan traditioneel lesgeven.
• Stem de doelen van externe stakeholders goed af op de doelen van de cursus.
• Om internationale samenwerkingen mogelijk te maken is er vaak extra logistieke ondersteuning nodig. Denk daarbij aan een online platform voor samenwerking, administratieve zaken, reis en accommodatie, enzovoort.
• Multidisciplinaire groepen maken het vaak moeilijker om vakspecifieke feedback te geven.
• CBE vraagt een aanzienlijk grotere tijdsinvestering dan traditionele onderwijsmethoden.

Meer weten?

Universiteit Gent biedt CBE-trainingen aan als deel van het centrale aanbod voor lesgevers: zie hier.

ENLIGHT is een netwerk van negen Europese universiteiten met als missie studenten op te leiden tot mondiaal geëngageerde burgers met 21e-eeuwse skills en vrije uitwisseling tussen universiteiten te verzekeren. CBE vormt een belangrijk onderdeel van dit project. Neem een kijkje op deze pagina en op de ENLIGHT-website om meer te weten te komen over ENLIGHT en wat het netwerk voor jou kan betekenen.

Hier vind je een Engelstalige toolbox voor coaching in CBE, die zowel (online) teambuildingactiviteiten en activiteiten om psychologische veiligheid te versterken omvat, als activiteiten die passen bij de engage-investigate-act fasen.

Hier vind je een kort Engelstalige handboek voor CBE.