Durven studenten je snel iets vragen, dan draagt dat bij aan een veilige leeromgeving. Bovendien zijn studenten zo gemotiveerder om actief deel te nemen aan de lessen. De onderwijsevaluaties peilen daarom onder andere naar je aanspreekbaarheid als lesgever. Maar makkelijk aanspreekbaar zijn als lesgever, hoe doe je dat? Deze onderwijstips geeft richtlijnen. 

Zorg voor een open sfeer 

Positief bekrachtigen werkt beter dan straffen, zo blijkt uit onderzoek. Straffen kan leiden tot een negatieve sfeer die nefast is voor het leerklimaat. Vermijd dus dat studenten schrik krijgen om vragen te stellen of te antwoorden op vragen: 

• Wanneer een student een minder relevante vraag stelt of een fout antwoord geeft, reageer dan begripvol en interpreteer het antwoord ruim positief.  
• Probeer de logica achter een fout antwoord te achterhalen. 
• Beklemtoon niet enkel de foute, maar ook de juiste aspecten in het antwoord.  
• Erken dat de reden voor een fout of irrelevant antwoord ook kan liggen aan de manier waarop je de vraag stelde of aan een onduidelijkheid in je uitleg. 

Zet in op wederzijds respect  

• Maak concrete afspraken over wat je verwacht van de studenten en ga er van uit dat ze die zullen naleven. Twijfel niet aan de intelligentie of maturiteit van de studenten: kinderachtig gedrag lok je uit door hen als kinderen te behandelen. Maak duidelijk dat de eindverantwoordelijkheid voor het leren bij hen ligt en dat jij ze daarin enkel kan begeleiden. 
• Geef studenten de ruimte om, uit eigen initiatief, een deel van de lessen vorm te geven. Zo kunnen ze bijvoorbeeld zelf een gastspreker voorstellen of thema’s aanreiken. Geef aan dat je ook van hen wil leren en openstaat voor suggesties.  

Hou oogcontact 

• Hou oogcontact met studenten op verschillende plaatsen in de zaal. Zo kom je minder afstandelijk en formeel over. Kijk aandachtig naar de studenten en leid uit hun reacties af of ze je uitleg volgen of niet.  
• Spreek hen eventueel aan: “Het lijkt erop dat mijn uitleg wat verwarring veroorzaakt. Kan je mij zeggen waar het probleem zit?" Zo toon je onmiddellijk dat je bereid bent om in te spelen op onduidelijkheden. 

Gebruik voornamen 

In grote groepen is studenten bij de voornaam aanspreken natuurlijk erg moeilijk, maar als het kan, loont het de moeite voornamen uit het hoofd te leren. Het verkleint de afstand tussen jou en de student en maakt de interactie soepeler. Moeite doen om namen te onthouden, toont je positieve betrokkenheid. 

Wees beschikbaar 

• Vaak hebben studenten een vraag direct na de les. Geef hen de kans je aan te spreken door bijvoorbeeld rustig de tijd te nemen om je spullen te verzamelen. 
• Spreek zelf studenten aan die blijven hangen na de les. Vraag naar hun feedback over je les. Door een open houding verlaag je de drempel voor studenten om vragen te stellen. 
• Maak aan het begin van het semester duidelijk dat je ook buiten de les bereikbaar bent. Dat betekent uiteraard niet dat je 24/7 beschikbaar moet zijn. Geef aan hoe studenten best contact opnemen: 
  • via mail, 
  • via tweewekelijks spreekuur op de Ufora-tool ‘bijeenkomstenplanner’, 
  • live aanspreken na de les 
  • … 

Organiseer je eigen tevredenheidsonderzoekje 

Laat de studenten in één zin op papier omschrijven wat ze van je les vonden en vraag om de papiertjes opgevouwen af te geven. Dat is een laagdrempelige manier om feedback te vragen en te tonen dat je hun mening waardeert.